Một bài viết hay chưa chắc đã được đọc đến hết, nhưng một bài viết có bố cục tốt gần như luôn giữ được người đọc đi cùng đến dòng cuối cùng. Trong content marketing, bố cục không chỉ là “mở – thân – kết”. Nó là nghệ thuật dẫn dắt cảm xúc, sắp xếp thông tin và điều tiết nhịp đọc. Khi được thiết kế đúng cách, bố cục giúp người đọc vừa hiểu, vừa thấy dễ chịu, vừa muốn xem tiếp.
Một bài viết không có bố cục rõ ràng thường khiến người đọc rơi vào cảm giác “biết là đang nói cái gì đó hay mà không biết đang nói đến đâu”.Họ không xác định được đoạn này thuộc phần nào, ý chính là gì, có cần đọc tiếp không, và thế là họ thoát trang.
Một học viên của mình đã từng viết về lĩnh vực kiến trúc nội thất tối giản với phần mở đầu bằng việc kể chuyện cá nhân, rồi bất ngờ chuyển sang mô tả phong cách Scandinavian rồi sau đó lại quay về triết lý sống tối giản.
Ba mạch nội dung ấy đều hay, nhưng vì thiếu bố cục định hướng, người đọc không biết bài đang nói về thiết kế hay lối sống, và cảm giác mơ hồ đó khiến họ dừng lại giữa chừng.
Sau đây là một số cách mình áp dụng cho việc xây dựng bố cục bài viết bạn có thể tham khảo nhé.
1. Thiết kế bố cục theo hành trình cảm xúc của người đọc
Theo mình, một bài content hiệu quả sẽ đi theo 3 mạch cảm xúc là gây sự chú ý, cung cấp giá trị và khơi gợi hành động. Nếu như việc gây sự chú ý làm độc giả thấy có sự liên quan ngay lập tức, việc cung cấp giá trị giúp họ gỡ rối được vấn đề thì ở phần khơi gợi hành động sẽ là điểm thôi thúc họ thực hiện ngay một điều gì đó. Nên khi thiết kế bố cục bài viết dựa trên hành trình cảm xúc như thế này sẽ là một điều hay để người đọc như đang được đi trên một hành trình có điểm đầu điểm cuối nhất định.
Ví dụ, nếu bạn muốn chia sẻ về “chi phí xây nhà” chẳng hạn, thì có thể thiết kế theo mạch cảm xúc gồm:
Gây sự chú ý bằng cách bắt đầu với cảm giác lo lắng khi chuẩn bị xây nhà như “Không ai nói cho bạn biết, xây một căn nhà tốn bao nhiêu, chỉ biết là… không bao giờ đủ.”
Thân bài lý giải rõ từng khoản chi trong quá trình xây dựng phần thô, phần hoàn thiện, phần nội thất,… Đồng thời đưa ra một dẫn chứng cụ thể để người đọc thấy rõ.
Kết bài khép lại bằng sự chủ động với thông điệp hiểu rõ từng khoản chi là bước đầu tiên để bạn kiểm soát được kế hoạch xây nhà của mình. Và CTA gợi ý khách hàng liên hệ đơn vị của bạn hỗ trợ trong việc cân đối chi phi một cách nhanh chóng, tiết kiệm nhất.
2. Dùng bố cục tầng bậc để dẫn dắt sự chú ý
Một lỗi phổ biến khi viết content là nhồi tất cả thông tin vào cùng một bài. Đoạn nào cũng dài, ý nào cũng chung chung. Điều này khiến người đọc không biết chỗ nào quan trọng để dừng lại. Vậy nên có một cách mà mình hay nói với các bạn CTV là hãy phân chia bố cục theo từng tầng bậc rõ ràng.
Dễ hiểu và dễ thực hiện nhất là tầng 1 là ý chính làm nhiệm vụ đặt câu hỏi khơi gợi vấn đề, tầng 2 đi vào giải quyết vấn đề bằng cách đưa ra phân tích – dẫn chứng – ví dụ thực tế. Cuối cùng là tầng 3 với sự kết nối hoặc mở sang ý mới.
Ví dụ: Thay vì viết “Nhiều người chọn sơn tường màu trắng vì nghĩ dễ phối nội thất. Nhưng thực tế, màu trắng nếu chọn sai tông sẽ khiến nhà lạnh và thiếu cảm giác ấm cúng.” bạn có thể tách thành từng phần rõ ràng hơn gồm: “Nhiều người nghĩ sơn tường màu trắng là lựa chọn an toàn. Thực ra màu trắng có nhiều tông màu khác nhau, từ trắng sữa, trắng ngà đến trắng xám. Mỗi tông lại cho cảm giác khác nhau. Với nhà hướng Tây, nên chọn trắng ấm để cân bằng ánh sáng tự nhiên.” Với cách chia tầng như vậy giúp người đọc theo dõi dễ hơn, mắt có điểm nghỉ và não cũng sẽ có điểm neo để ghi nhớ.
3. Tạo “điểm neo” và “nhịp thở” cho bài viết
Một bài viết không chỉ đơn thuần là tạo ra một chuỗi chữ dài nối đuôi nhau. Bạn phải hình dung độc giả đang đọc một bài viết cũng như cái cách mà họ di chuyển trên một hành trình vậy. Mà hành trình ấy muốn đi được dài thì phải có khoảng nghỉ để tiếp tục. Nên khi thiết kế bố cục cho một bài viết, chúng ta cũng cần chú ý đến những “điểm neo” nhất định.
Đến đây chắc bạn sẽ thắc mắc vậy “điểm neo” ở đây nghĩa là gì đúng không. “Điểm neo” có thể là một câu hỏi gợi mở, một ví dụ thật đời, một câu ngắn mạnh mẽ hoặc đơn giản là một khoảng trắng xuống dòng đúng lúc. Miễn là nó cho người đọc cảm giác được nghỉ, được thay đổi tiết tấu để không bị mệt khi đọc bài của chúng ta.
Ví dụ thay vì viết liền mạch “Nếu bạn chọn phong cách Japandi, hãy chú ý đến việc kết hợp giữa vật liệu tự nhiên và gam màu trung tính để giữ được sự cân bằng thị giác.” thì bạn hoàn toàn có thể tạo nhịp cho bài viết bằng cách điều chỉnh: “Japandi không chỉ là sự tối giản. Đó là cách người Nhật và Bắc Âu cùng nói về bình yên. Khi phối nội thất theo phong cách này, bạn nên chọn vật liệu tự nhiên (gỗ, tre, mây,…) đi cùng gam màu trung tính để giữ cân bằng thị giác.”
4. Kết bài mở chạm đến suy nghĩ/ hành động người đọc
Mình nhận thấy khá nhiều bạn viết content cứ đến phần cuối lại kết thúc đột ngột. Cảm giác như đến đây đã hết ý tưởng hoặc có tâm lý đã đến phần kết thúc rồi, viết cho thật nhanh để xong việc. Nhưng khoan, bạn đã đầu tư một cách rất chỉn chu cho toàn bộ bài viết thì đến phần kết đừng xem nhẹ nhé.
Bạn cần nhớ rằng, việc giữ chân người đọc đến cuối không chỉ đơn thuần là đến cuối bài viết rồi thôi mà cần phải hơn thế nữa. Đó là cách để bạn đóng lại hành trình đọc một bài viết trọn vẹn, cũng là cách chuyển đổi trạng thái của độc giả từ đọc thành hành động và rồi hơn cả như thế là một sự đồng hành một cách chân thành.
Chính vì thế nên mình hay chia sẻ với các bạn CTV là nên ưu tiên những kết bài mở hơn là đóng khung. Mở ở đây không phải là kết thúc một cách mơ hồ một cách lơ lửng mà là biết cách tạo ra dư âm, hướng đi, hoặc hành động cụ thể mà người đọc cảm thấy tự nhiên chứ không bị thúc ép.
Ví dụ đây là một cách kết bài phổ biến mà mình hay gặp nhất là “Hy vọng qua bài viết này, bạn đã hiểu thêm về các phong cách nội thất phổ biến.” Nó hoàn toàn không có điểm nhấn, tuy là cái kết ngắn gọn nhưng lại không hề có giá trị thực tế.
Vậy nên với ví dụ này ta có thể thay đổi như sau: “Nếu bạn đang phân vân chọn phong cách nào phù hợp với không gian sống của mình, hãy bắt đầu từ việc nhìn lại thói quen sinh hoạt và cảm giác bạn muốn có khi trở về nhà. Còn nếu cần một góc nhìn chuyên môn hơn, bạn có thể để lại kích thước phòng hoặc ảnh hiện trạng. Kiến trúc sư của chúng tôi sẽ gợi ý cho bạn 2–3 phong cách phù hợp nhất để hình dung rõ ràng ngay từ bước đầu nhé!”
Bạn thấy không, cách kết bài trên đảm bảo được nhiều yếu tố, có điểm nhấn, có hướng hành động, có sự đồng hành và có cả chiều sâu cảm xúc với “cảm giác trở về nhà”.
Bố cục là cách người viết nghĩ trước khi viết. Nó thể hiện khả năng tổ chức tư duy chứ không chỉ là kỹ thuật trình bày. Một người viết content marketing giỏi không viết để đổ hết chữ ra mà viết để dẫn dắt hành trình nhận thức của người đọc. Và nếu bạn muốn người đọc đi cùng mình đến cuối hãy bắt đầu từ việc thiết kế bố cục như đang thiết kế trải nghiệm đọc nha.
Xem thêm:
