Nhiều người thường viết dựa trên trực giác, suy đoán từ kinh nghiệm cá nhân khi tìm câu trả lời cho câu hỏi: “Độc giả thực sự muốn gì?”. Nhưng để một bài viết thực sự chạm đúng nhu cầu và mối quan tâm của người đọc, ta cần nhiều hơn thế. Đó chính là insight – những sự thật ẩn sâu phía sau hành vi, cảm xúc và nhu cầu của họ đối với một sản phẩm dịch vụ nào đó.
Điều thú vị là insight không phải lúc nào cũng xa vời. Chúng ta hoàn toàn có thể tìm thấy chúng ngay trong những nền tảng quen thuộc như group Facebook, review sản phẩm hay khảo sát chủ động,…
Trong nội dung này, mình sẽ không hướng dẫn bạn cách “đào sâu” insight mà sẽ chỉ bạn cách “trích xuất” những insight có sẵn để làm dữ liệu cho bài viết một cách đơn giản nhất từ quá trình research và tìm kiếm thông tin.
Dưới đây là một số cách mình thường xuyên dùng cho việc đọc lướt và chọn lọc nhanh thông tin để tìm kiếm insight phục vụ bài viết, bạn có thể áp dụng trong quá trình viết của mình xem sao nhé!
Lắng nghe những cuộc trò chuyện đời thường trong cộng đồng
Là người viết và cũng là một bà mẹ đang nuôi con nhỏ, mình thường tham gia vào các Group liên quan đến 2 lĩnh vực này nhất. Mình nhận thấy, Group là nơi người dùng quan tâm và trao đổi một cách tự nhiên bằng chính trải nghiệm thực tế có được mà không hề sử dụng những ngôn ngữ quảng cáo, bán hàng.
Ví dụ: Trong một group nuôi con, khi một bà mẹ đặt câu hỏi: “Có ai cho con uống sữa X mà bị táo bón không?” thì phía bên dưới bài đăng sẽ có hàng chục bình luận khác nhau. Người thì đồng cảm với tình trạng đó, người thì đưa ra lời khuyên nên sử dụng sữa hãng Y, còn số khác thì nhiệt tình chia sẻ cách xử lý khi con bị táo. Chỉ cần quan sát, bạn sẽ nhận ra nỗi lo lớn nhất của các bậc cha mẹ khi chọn sữa công thức cho con không nằm ở việc sữa có ngon không mà là con của họ khi dùng sữa thương hiệu nào đó có phù hợp với hệ tiêu hoá, có hấp thụ tốt và khoẻ mạnh không.
Hiện nay có rất nhiều cộng đồng hoạt động sôi nổi thuộc nhiều lĩnh vực khác nhau. Do đó dù đang viết bất kỳ lĩnh vực nào, bạn cũng đều có thể chọn một group phù hợp để tìm ra insight phục vụ cho các bài viết của mình.
Để thu thập được những insight này, bạn có thể lọc lấy những bài đăng có nhiều tương tác. Rồi sau đó tìm những điểm chung trong các bình luận, ví dụ như lo lắng, đồng cảm, mong muốn,…. Mối quan tâm nào được nhắc và lặp lại nhiều nhất thì đó chính là những insight bạn có thể lấy.
Tìm đọc review từ những trải nghiệm đã được “gói gọn”
Review của người dùng trên các nền tảng Mạng xã hội và sàn thương mại điện tử hiện nay thường đi thẳng vào trải nghiệm mang tính cá nhân. Người dùng kể lại những gì họ thích và không thích một cách thành thật nhất. Vậy nên ở đây là một kho insight bạn có thể “trích xuất”.
Ví dụ: Một người để lại review 1 sao cho máy hút bụi trên sàn thương mại điện tử: “Hút mạnh thật nhưng ồn quá, dùng buổi tối con nhỏ giật mình khóc.”. Insight ở đây không nằm ở công suất mà ở mong muốn sở hữu một chiếc máy hút bụi có sự “yên tĩnh, thân thiện với gia đình”.
Để có được bức tranh toàn cảnh về insight, bạn nên đọc cả những review tốt và chưa tốt. Rồi sau đó rút ra mẫu số chung, đâu là yếu tố được khen/chê nhiều nhất. Từ đây bạn có thể rút ra thành các nhóm insight về cảm xúc, tính năng hay bối cảnh sử dụng để đưa vào từng phần trong bài viết.
Chủ động thu thập từ những cuộc khảo sát chủ động
Khác với group, comment hay review vốn bị động chờ người khác chia sẻ, khảo sát là cách bạn chủ động khai thác insight. Chỉ cần một form Google đơn giản, bạn có thể biết được người đọc quan tâm điều gì nhất.
Ví dụ: Khi chuẩn bị viết chuỗi bài về “thói quen đọc sách”, bạn gửi khảo sát nhỏ với câu hỏi: “Bạn đọc sách giấy hay ebook nhiều hơn?” Lý do bạn chọn hình thức đó là gì?”
Khi tổng hợp lại, bạn sẽ nhận thấy câu trả lời sẽ rất đa dạng. Đó có thể là “ebook tiện hơn”, “sách giấy giúp tập trung hơn”,…Từ chính những câu trả lời thu thập được này bạn dễ dàng cho vào bài viết để mở rộng thành góc nhìn đa chiều thay vì chỉ một hướng chủ quan.
Lời khuyên khi làm khảo sát để tìm kiếm insight là hãy giữ cho câu hỏi thật ngắn gọn và rõ ràng. Nên có sự kết hợp cả trắc nghiệm và câu hỏi mở. Đồng thời cũng phải luôn phân tích kết quả theo tỷ lệ và theo ý kiến cụ thể.
Khai thác insight từ group, comment, review, khảo sát là kỹ năng quan trọng để bài viết không dừng lại ở mức đúng dữ liệu mà còn đúng tâm lý người đọc. Khi biết lắng nghe, tổng hợp và tái hiện lại bằng ngôn ngữ đời thường, bạn sẽ có được những bài viết vừa giàu thông tin, vừa chạm cảm xúc hơn.
Trên đây là 3 cách mình vẫn thường hay áp dụng để “trích xuất” insight trong quá trình tìm kiếm và chọn lọc thông tin. Đối với việc nghiên cứu và đào sâu hơn insight trong các chiến dịch viết tiếp thị nội dung, chúng ta cần phải có sự nghiên cứu và thực hiện một cách sâu hơn.
Ở bài sau, chúng ta sẽ tìm hiểu chi tiết hơn về cách ghi chú, trích dẫn hợp lý trong bài viết. Đây cũng là phần nội dung mình cho rằng khá quan trọng trong việc trình bày mà nhiều người không để ý. Để đọc toàn bộ nội dung liên quan đến Nâng cao kỹ thuật viết – Mỗi ngày viết tốt hơn, bạn có thể xem tại chuyên mục Better Writing thuộc Blog nguyenphucthao.com nhé. Hẹn gặp bạn ở bài viết tiếp theo của chuyên mục này.
Xem thêm:
- Đặt câu hỏi và tổng hợp thông tin tạo góc nhìn riêng cho bài viết
- 5 nguồn thông tin đáng tin cậy làm “điểm tựa” cho bài viết
- Cách “lắp đặt” thông tin để bài viết thuyết phục và có chiều sâu
