Thực ra viết nhiều không có nghĩa là nó sẽ tự ra phong cách cá nhân. Bản thân mình đã từng viết 4-5 năm nhưng khi nói về phong cách cá nhân, một người bạn của mình đã thẳng thắn chia sẻ rằng không thấy gì đặc biệt. Đó cũng chính là lúc mình bắt đầu suy nghĩ một cách nghiêm túc về việc định hình cá tính riêng với viết.
Mãi cho đến sau này, trong một dịp tình cờ khi đọc được bài viết mình chia sẻ, cô bạn mình nhắn bảo thấy dạo này phong cách viết của mình đã khác xưa nhiều, trưởng thành, gần gũi và có chiều sâu hơn.
Điều đó khiến mình thực sự vui và nhận ra rằng phong cách viết là thứ hình thành dần dần, qua trải nghiệm, qua cách ta nhìn cuộc sống và qua cách chúng ta chọn để nói về nó. Nó không đến trong một đêm mà từ quá trình thử – sai – điều chỉnh – nhận ra điều gì thật sự thuộc về mình.
1. Bắt đầu bằng việc hiểu chính mình
Phong cách viết không phải là thứ bạn cố tạo ra cho hợp thị hiếu của thị trường, nó nên được bắt đầu từ việc bạn biết mình là ai. Bạn có xu hướng viết chậm, suy tư, thích chiêm nghiệm hay nhanh, gọn, giàu năng lượng? Bạn dễ đồng cảm với nỗi buồn, sự đổi thay, hay thích kể chuyện dí dỏm, khơi gợi cảm hứng? Muốn trả lời được những câu hỏi đó thực ra không khó. Dưới đây là cách mà mình đi tìm “manh mối” đầu tiên của việc định hình phong cách viết cá nhân:
– Đọc lại khoảng 5 bài viết gần nhất của mình rồi tiến hành đánh dấu lại những đoạn khiến bạn cảm thấy “đây đúng là mình nhất”.
– Đồng thời ghi chú xem chúng có điểm chung gì, từ giọng điệu, cách dùng từ cho đến cách triển khai ý.
Nếu bạn cũng đang tìm kiếm dấu ấn viết riêng thì có thể bắt đầu bằng việc hiểu chính mình như cách mình áp dụng ở trên xem sao nhé.
2. Tìm và giữ những yếu tố thuộc về chất riêng
Phong cách viết hình thành từ nhiều yếu tố khác nhau như giọng văn, cấu trúc, cách chọn ví dụ, cách dùng từ, thậm chí là nhịp điệu của câu. Có người thì viết chậm rãi, mềm mại như kể chuyện đời, có người chuộng kiểu viết ngắn gọn, nhanh gọn như đang tranh luận. Cũng có người thích cách viết ẩn dụ, mỗi câu như một thước phim. Mình cũng gặp vài người có cách viết phân tích tỉ mỉ, dẫn chứng đầy đủ, gần với lối viết nghiên cứu.
Khi đứng trước một bài viết của ai đó mà cảm thấy hay quá, mình thường dừng lại một chút và tự hỏi cái hay của bài viết đó là nhờ kỹ thuật hay do chất riêng của họ. Nếu là do kỹ thuật thì bản thân có thể học hỏi, còn nếu là chất riêng thì chỉ nên dừng ở mức tham khảo. Do vậy khi đứng trước một bài viết nào đó, bạn hoàn toàn có thể dừng lại phân tích cái hay của họ để học hỏi theo một cách có chọn lọc. Nhưng nhớ phải trả lời đúng câu hỏi nếu áp dụng phong cách đó vào bài viết của mình, liệu có còn là “mình” nữa không nhé.
3. Viết đều và đọc rộng để mài giọng
Không có cách nào nhận ra giọng riêng nhanh hơn là viết thật nhiều. Mỗi lần viết là một lần bạn lắng nghe chính mình. Qua thời gian, bạn sẽ nhận ra nhịp điệu tự nhiên của câu chữ, thứ mà bạn không còn phải cố gồng để tạo ra.
Song song với viết, đọc rộng cũng rất quan trọng. Khi bạn đọc nhiều phong cách khác nhau, tay viết của bạn sẽ tinh nhạy hơn. Bạn sẽ biết đâu là điều mình thích, đâu là thứ không hợp. Một mẹo nhỏ dành cho bạn là có thể viết 5 bài khác nhau về cùng một chủ đề, thử thay đổi cách mở, giọng văn, cấu trúc. Sau đó đọc lại, chọn bài mà bạn cảm thấy thoải mái và “thật” nhất khi viết, thì đó thường là giọng riêng của bạn.
Xem thêm: Điều chỉnh giọng văn phù hợp với mục tiêu, đối tượng đọc
4. Ghi chú lại “từ vựng riêng” của bạn
Nếu để ý bạn sẽ thấy, mỗi người viết đều sẽ có một “ngân hàng từ” đặc trưng riêng. Đó là những từ, cụm từ, hoặc cách nói gắn liền với thế giới cảm xúc và tư duy của họ. Chúng chính là yếu tố tạo nên cảm giác quen thuộc trong giọng văn.
Bạn cũng hoàn toàn có thể tạo cho mình một “ngân hàng từ riêng” của mình bằng cách mở một file ghi chú riêng trong điện thoại, tạo một file tài liệu riêng trên drive. Hoặc cũng có thể áp dụng cách như mình là sắm riêng một cuốn sổ nhỏ chỉ chuyên cho việc lưu lại những từ, cụm từ riêng. Lưu ý, mỗi khi viết ra cụm từ nào khiến bạn thấy “đúng là mình”, hãy lưu lại. Thỉnh thoảng đọc lại, bạn sẽ thấy ngôn ngữ của mình ngày càng rõ nét hơn.
Xem thêm: “Viết đúng người bắt đầu bằng chọn đúng từ” như thế nào?
5. Giữ phong cách nhưng đừng đóng khung
Một người viết chuyên nghiệp là khi người viết có dấu ấn nhưng vẫn linh hoạt để phù hợp với từng nội dung và đối tượng. Nếu lúc nào cũng chỉ viết bằng một giọng thì đôi khi nội dung viết ra sẽ bị trùng lặp, thiếu sức sống mới mẻ.
Thực ra mình thấy việc giữ bản sắc là cần thiết nhưng điều quan trọng hơn không kém là phát triển bản sắc đó qua thời gian. Nó cũng giống như một người nhạc sĩ vậy, vẫn là chất riêng ấy nhưng qua từng bản nhạc lại có một màu sắc riêng.
Vậy nên đừng ngại trong việc thử nhiều phong cách viết khác nhau để liên tục “làm mới” bản thân mình nhé. Đó cũng là cách để người đọc có thể cảm nhận được bạn là người trông thật thú vị trong mỗi lần xuất hiện đấy.
Phong cách viết cá nhân là thứ không thể vay mượn. Nó được tạo nên từ trải nghiệm, giọng nói, cảm xúc và cách nghĩ của riêng bạn. Hãy kiên trì viết, đọc, quan sát và ghi lại những điều thật sự chạm đến bản thân mình. Vì chỉ khi bạn trung thực với chính mình, giọng văn của bạn mới đủ sức chạm đến người khác.
