Cùng một người viết, cùng một nội dung nhưng khi đăng tải lên các kênh khác nhau có thể nhận về những phản hồi không giống nhau.Có bài nhận được lượt tương tác cao nhưng cũng sẽ có những bài bị lướt qua một cách nhanh chóng.
Vấn đề không phải chỉ nằm ở chất lượng nội dung mà còn nằm ở việc nội dung đó có phù hợp với văn hóa đọc của từng nền tảng không.
Tính đến thời điểm hiện tại, mình đã và đang chia sẻ nội dung trên 4 kênh gồm: Blog, Facebook, Cộng đồng và Email bản tin. Tuy con số vẫn còn rất khiêm tốn nhưng nhìn một cách tổng quan, mình cũng đã nhận thấy đặc điểm từng kênh cũng như học cách chia sẻ nội dung sao cho phù hợp để kết nối nhiều hơn với độc giả. Nếu bạn cũng đang sở hữu hoặc đang chăm sóc các kênh nội dung giống mình thì có thể áp dụng cách định dạng bài viết giống cách mình làm xem sao nhé!
Vì sao phải tối ưu nội dung theo từng kênh?
Trước khi thực hiện cách tối ưu nội dung theo từng kênh, chúng ta cần tìm hiểu lý do vì sao phải làm điều này.
Thực tế thì mỗi nền tảng giống như một ngôi nhà, chúng đều có phong cách riêng. Người đọc đến mỗi nơi với tâm thế khác nhau, hành vi khác nhau và tất nhiên mức độ tập trung cũng sẽ khác nhau.
Còn người viết như chúng ta cần phải thực hiện song song 2 việc. Đó là tạo ra nội dung có giá trị và thực hiện “đóng gói” nó sao cho phù hợp với ngữ cảnh tiếp nhận của người đọc. Nói cách khác là không phải chỉnh sửa nội dung, mà là chỉnh sửa cách kể.
Đặc trưng 4 kênh viết phổ biến và cách tối ưu nội dung
Blog cá nhân:
Có thể nói, Blog là không gian của chiều sâu và lưu trữ. Người đọc thường có tâm thế chủ động tìm kiếm nên họ có thể sẵn sàng dành thời gian để đọc kỹ và nghiền ngẫm. Vậy nên với Blog mình thường viết với tâm thế để được lưu trữ, tìm thấy. Không phải chỉ để cho mình mà còn cho độc giả ở cả hôm nay, ngày mai và nhiều năm về sau có thể tìm đọc.
Chiến lược viết của mình là:
– Tập trung hơn 80% vào dạng bài viết hướng dẫn chuyên sâu, chia sẻ kiến thức, tổng hợp kinh nghiệm,…
– Có sự lưu trữ và cấu trúc rõ ràng (mục – tầng – đề mục con).
– Có thể dài, miễn là đủ giá trị và mạch lạc.
– Tối ưu bài viết chuẩn SEO và thực hiện liên kết từ khoá có chủ đích.
Facebook cá nhân
Nếu Blog là không gian của chiều sâu và lưu trữ thì với mình, facebook cá nhân chính là nơi chia sẻ cảm xúc và kết nối. Có lẽ bạn cũng biết, người sử dụng mạng xã hội (mà cụ thể ở đây là facebook) thường sẽ đọc và lướt rất nhanh vì bị phân tán sự chú ý rất nhiều. Vậy nên thứ mà họ ưu tiên có lẽ là bài viết thiên về cảm xúc, gần gũi hơn là kiến thức học thuật. Và chính vì tâm thế đó của người đọc nên facebook rất hợp để chia sẻ quan điểm cá nhân, cuộc sống đời thường, hoặc những chiêm nghiệm về nghề.
Chiến lược viết cho facebook mình vẫn hay áp dụng là:
– Mở đầu mạnh hoặc gợi cảm xúc để người đọc dừng lại.
– Giọng văn tự nhiên, chân thật như đang trò chuyện.
– Có thể kể chuyện nhưng thường sẽ có thông điệp đi kèm.
– Đặt câu hỏi, kêu gọi tương tác một cách tự nhiên.
– Viết như đang viết nhật ký, có thể không hoàn hảo nhưng không sao cả.
Cộng đồng chuyên môn
Hiện tại, mình sáng lập và phát triển cộng đồng học viết content website, PR và social media với gần 3.000 thành viên – một con số khiêm tốn so với nhiều cộng đồng lớn ngoài kia. Sau một thời gian vận hành, mình nhận thấy ở đây mọi người thường muốn học hỏi, muốn tìm ví dụ thực tiễn và cần có sự trao đổi 2 chiều với nhau. Vậy nên khi viết trong cộng đồng, mình sẽ hướng đến sự chia sẻ có tính ứng dụng thực tế cao để mọi người dễ dàng áp dụng theo.
Chiến lược viết mình vẫn bám sát là:
– Trình bày mạch lạc, ngắn gọn, rõ ràng từ đầu.
– Dẫn nhập nhanh vào vấn đề, tránh dài dòng giới thiệu.
– Chia sẻ góc nhìn cụ thể, tình huống thực tế, hoặc bài học kinh nghiệm.
– Có thể đặt câu hỏi mở để tạo sự tương tác chuyên môn.
Bản tin email
Trong khi Blog là nơi lưu trữ sâu, facebook hướng đến sự chia sẻ thật, group cần thiết cho những trải nghiệm thật cùng tính ứng dụng cao thì bản tin email là nơi duy trì kết nối và xây dựng mối quan hệ sâu. Mặc dù thời gian gửi bản tin chưa đủ lâu và số lượng độc giả đăng ký chưa nhiều nhưng mình thấy được một điều là việc viết email không cần phải có quá nhiều người đọc, miễn là độc giả vẫn ở đó, vẫn đón đọc bài của bạn và tiếp tục quay lại với bạn.
Chiến lược viết email của mình là:
– Mỗi chiến dịch email sẽ chỉ tập trung vào một chủ đề, chẳng hạn như hiện tại mình đang thực hiện chuỗi bản tin “Nâng cao kỹ thuật viết – Mỗi ngày viết tốt hơn”. Trong tương lai, có thể bạn sẽ nhận chuỗi bản tin khác (ví dụ như bản tin về nghệ thuật viết storytelling, bản tin viết Blog,…)
– Câu tiêu đề (subject line) luôn được chú trọng, đủ thu hút nhưng không giật gân.
– Giọng văn cá nhân, gần gũi như đang trò chuyện 1:1 cùng với độc giả.
Ví dụ hướng dẫn cùng một nội dung nhưng nhiều cách kể
Dưới đây là cách biến một ý tưởng nội dung thành nhiều định dạng phù hợp với từng nền tảng bạn có thể tham khảo. Đây là cách bản thân mình vẫn hay áp dụng và bạn có thể cân nhắc xem có phù hợp với mình không nhé.
Bài gốc: 4 bước đánh giá kỹ thuật viết – Biết mình ở đâu để viết tốt hơn
Trên blog cá nhân:
Định dạng: Bài viết chuyên sâu, có cấu trúc rõ (dẫn nhập – 4 bước cụ thể – ví dụ – kết luận).
Cách kể: Phân tích – hướng dẫn chi tiết – giọng văn chuyên môn và có sự gần gũi.
Mục tiêu: Lưu trữ lâu dài để được tìm thấy qua Google. Bài viết này nhằm tạo nền tảng kiến thức vững chắc cho người đọc muốn học viết nghiêm túc.
Cụ thể: 4 bước đánh giá kỹ thuật viết – Biết mình ở đâu để viết tốt hơn
Trên Facebook cá nhân:
Định dạng: Một đoạn trạng thái ngắn (~300 – 500 từ).
Cách kể: Kể lại trải nghiệm thật của chính mình về giai đoạn viết mãi không tiến bộ vì không biết đánh giá kỹ năng ra sao. Từ đó tự xây dựng checklist để đánh giá kỹ năng viết.
Mục tiêu: Gợi sự đồng cảm, kết nối cảm xúc, khơi gợi trí tò mò đồng thời sẽ chèn link bài blog để ai quan tâm sẽ tự vào đọc tiếp.
Cụ thể:
Bạn đã bao giờ viết mãi vẫn thấy… dở?
Không biết mình đang sai ở đâu, cũng chẳng biết sửa bằng cách nào?
Thực ra thì mình cũng đã từng như thế.
Có một khoảng thời gian dài mình viết rất đều đặn cho các dự án và vẫn nhận được những feedback tốt từ phía khách hàng. Nhưng thực ra ẩn giấu từ sâu bên trong là cảm giác khá “rỗng”. Mình cảm thấy không vui với công việc viết, dường như hứng thú dần cạn đi với thời gian.
Thậm chí mình từng nghĩ bản thân viết như vậy đã là tốt rồi. Nhưng thực ra không phải thế.
Vào một ngày nào đó không nhớ rõ, mình đã chọn dừng lại và ngồi đọc hàng loạt bài viết cũ.
Một chữ thôi “tệ”.
Thì ra, mình không hề tiến bộ, mình chỉ là đang lặp lại kỹ năng cũ.
Viết nhiều không có nghĩa là viết tốt. Cũng giống như tập gym, nếu không biết nhóm cơ nào yếu bạn sẽ cứ tập sai bài và mãi không thấy kết quả.
Vậy nên mình đã thử tạo ra 4 bước tự đánh giá kỹ năng viết để tự soi lại mình, xem đang mạnh – yếu ở đâu.
Từ mục tiêu viết, người đọc, đến ngôn ngữ, cấu trúc, rồi kỹ năng biên tập và tính ứng dụng thực tế.
Khi soi kỹ rồi thì mới thấy: À, mình đang viết kiểu quá khách quan và thiếu đi cảm xúc ở bên trong (có thể bị ảnh hưởng từ phong cách viết báo chí). Hay thậm chí có nhiều bài bị cuốn vào cấu trúc mà quên đi nhịp điệu cần có trong một bài viết.
Từ đó, nhiều lần khi viết xong mình sử dụng bản checklist này để rà soát lại một lần nữa. Đúng thật là chất lượng bài viết đã có sự thay đổi rõ rệt và nhận được nhiều phản hồi tốt hơn.
Nếu bạn cũng đang loay hoay trước câu hỏi tại sao mình viết nhiều, viết mãi mà cảm giác vẫn…dở thì có thể thử áp dụng cách giống mình cùng 4 bước dưới đây xem sao nha.
Chúc bạn không chỉ viết đều mà còn viết tốt hơn mỗi ngày.
Cộng đồng học viết:
Định dạng: Bài chia sẻ có độ dài khoảng 400 – 600 chữ, trình bày rõ ràng theo từng đề mục (Bước 1 – Bước 4) một cách dễ đọc và dễ thực hiện theo.
Cách kể: Đi thẳng vào vấn đề với tình huống thực tế viết mãi không thấy tiến bộ. Đồng thời chia sẻ kinh nghiệm cá nhân với phương pháp các bước cụ thể.
Mục tiêu: Hướng dẫn người viết trong cộng đồng tự đánh giá năng lực một cách cụ thể và có hệ thống. Từ đó, giúp họ xác định được điểm mạnh – điểm yếu và có hướng cải thiện kỹ năng viết rõ ràng hơn.
Cụ thể:
4 bước tự đánh giá kỹ năng viết – để biết mình đang ở đâu và cần cải thiện điều gì!
Bạn có thấy mình viết hoài mà vẫn…không lên tay?
Thực ra, mình từng có một giai đoạn như vậy. Viết nhiều nhưng cảm giác nhàm chán, không biết mình đang mạnh – yếu ở đâu nên cứ lặp lại kỹ năng cũ mà cứ ngỡ mình đã viết tốt rồi.
Sau đó, mình đã xây dựng 4 bước đánh giá kỹ năng viết cùng checklist đi kèm để giúp bản thân có thể nhìn rõ hơn mình đang ở đâu và cần cải thiện điều gì.
Hôm nay, mình sẽ chia sẻ lại để bạn có thể thử áp dụng xem sao nhé!
Bước 1: Xác định lại mục tiêu và đối tượng người đọc
Đầu tiên, bạn cần xác định viết cho ai và viết để làm gì?
Nghe đơn giản nhưng rất nhiều bạn học viết bỏ qua bước này. Khi không rõ mục tiêu (bán hàng, chia sẻ kinh nghiệm, xây thương hiệu…) và không xác định được người đọc là ai (người mới, người trong ngành, khách hàng tiềm năng…), thì bài viết rất dễ bị lan man, lệch hướng.
Thử hỏi:
Mỗi bài bạn viết có mục tiêu rõ ràng không? Hay cứ thấy gì hay là viết? Thấy thích gì viết đó?
Bạn có đang viết đúng ngôn ngữ và mối quan tâm của người đọc không?
Nếu câu trả lời là “có” thì xin chúc mừng bạn đã đi đúng hướng. Còn câu trả lời còn khá mơ hồ, bạn cần xem lại tư duy viết của mình.
Bước 2: Đọc lại bài cũ bằng con mắt biên tập
Sau khi hoàn thành bài viết nào đó, bạn hãy thử đóng vai một biên tập viên để đọc lại bài với các câu hỏi:
- Có chữ, câu, đoạn nào thừa?
- Có từ nào sai chính tả?
- Có chỗ nào khó hiểu?
- Cấu trúc có mạch lạc không?
- Có phần nào nên viết lại cho rõ hơn?
- Có phần nào bạn thấy tự hào?
Đây là cách đơn giản nhưng cực kỳ hiệu quả để bạn nhìn ra điểm yếu, điểm mạnh mà lúc viết bạn không thấy.
Bước 3: So sánh với một bài bạn thấy hay
Chọn một bài viết bạn rất thích, rồi đặt song song với bài của mình. Tự hỏi:
- Họ triển khai bài như thế nào?
- Mở bài họ có cuốn hút không?
- Kết bài họ thường viết kiểu nào?
- Cách kể chuyện, ví dụ của họ có “ăn tiền”?
- Nhịp điệu và cảm xúc họ tạo ra khác gì mình?
- Họ có “chất riêng” gì đó đọng lại trong lòng bạn?
Hãy nhớ là so sánh không phải để tự ti, cũng không phải để copy phong cách và nội dung của người khác mà là để học hỏi có chọn lọc và có mục tiêu. Bản thân mình cũng từng làm tương tự và thấy khá hiệu quả.
Bước 4: Tự chấm điểm kỹ năng theo checklist
6 tiêu chí tự đánh giá kỹ năng viết mình đặt ra là:
- Tư duy viết
- Research và tổng hợp thông tin
- Diễn đạt và ngôn ngữ
- Kỹ thuật viết
- Kỹ năng biên tập
- Tính ứng dụng và sáng tạo
Mình sẽ tự chấm mỗi mục theo thang 5 điểm rồi sau đó ghi chú lại nhóm nào mạnh nhóm nào cần cải thiện.
Nếu bạn đang học viết mình nghĩ đây là một khung đánh giá đơn giản nhưng khá hiệu quả.
Ai cần bảng checklist này thì ib hoặc để lại email mình gửi cho nhen 🫶
Trên bản tin email:
Định dạng: Một bản tin tập trung vào duy nhất một chủ đề là: “Nâng cao kỹ thuật viết – Mỗi ngày viết tốt hơn”
Cách kể: Giữ giọng văn như một bức thư trò chuyện 1:1, chia sẻ câu chuyện thật của chính mình trong hành trình viết và đi sâu vào bảng checklist để độc giả tự thực hiện đánh giá kỹ năng viết của mình một cách riêng tư.
Mục tiêu: Chia sẻ có chiều sâu nhưng vừa đủ ngắn để đọc hết trong 3–5 phút, hướng độc giả đến hành động (tự đánh giá kỹ năng, lưu lại checklist).
Cụ thể:
Hôm trước, mình đã gửi bạn email đầu tiên để thông báo về chuỗi bảng tin “Nâng cao kỹ thuật viết – Mỗi ngày viết tốt hơn”. Và hôm nay, chúng mình bắt đầu bước đầu tiên nhé!
Thú thật, chuỗi bảng tin này không nằm trong kế hoạch nào trước đó của mình cả. Nó đến trong một buổi chiều khi mình vừa ngồi chơi đùa cùng con vừa học thêm kỹ năng viết. Và thế là trong đầu mình lóe lên một ý nghĩ, hay là mình viết ra – và mời mọi người cùng học chung?
Mình tin rằng dù bạn đang bắt đầu học viết, đang muốn viết tốt hơn để kiếm tiền, hay đơn giản chỉ muốn kể chuyện hay hơn – thì việc “soi lại” kỹ năng hiện tại luôn là bước đầu cần thiết.
Mong rằng, đây cũng là mục tiêu bạn hướng đến – và chúng ta có thể cùng nhau đạt được trong 6 tháng cuối năm 2025.
– Trước tiên, mời bạn bắt đầu với: Bảng checklist tự đánh giá kỹ thuật viết
– Hướng dẫn tải về tự chấm điểm: Truy cập Bảng checklist tự đánh giá kỹ thuật viết → Bấm “Tệp” → Chọn “Tải xuống” → Tải về ở định dạng .xlsx để bạn có thể thao tác trực tiếp trên máy dễ dàng.
Sau khi hoàn thành checklist này, bạn sẽ:
Biết mình đang mạnh – yếu ở đâu trong kỹ năng viết
Dễ dàng xác định mục tiêu rèn luyện cho 6 tháng tới
Có cái nhìn rõ hơn về hành trình học viết phù hợp với chính mình
Nếu bạn có thời gian, hãy trả lời email này cho mình biết: Bạn tự chấm bao nhiêu điểm cho kỹ thuật viết hiện tại?
Mình sẽ đọc từng phản hồi và thật vui khi thấy tên bạn!
Ở tuần tiếp theo, chúng mình sẽ bắt đầu lên thuyền với chuỗi bài viết “Nâng cao kỹ thuật viết – Mỗi ngày viết tốt hơn” nhé!
Chúc bạn một tuần thật năng lượng.
Phúc Thảo!
Sau nhiều năm viết lách đồng thời không ngừng học hỏi, mình nhận ra rằng kỹ năng viết không chỉ nằm ở việc viết tốt mà còn nằm ở khả năng phân phối nội dung đúng nơi, đúng cách.Hiểu đặc trưng của từng kênh không làm bạn mất đi bản sắc viết, điều này sẽ giúp bạn đưa đúng phiên bản nội dung đến đúng người.
Bạn đang viết trên những nền tảng nào? Hãy thử đọc lại những bài mình từng đăng, xem đâu là nơi khiến bạn được lắng nghe, đâu là nơi cần điều chỉnh lại cách kể chuyện và bắt đầu từ đó nha.
