Ở bài viết trước, chúng ta đã tìm hiểu về cách điều chỉnh giọng văn phù hợp với mục tiêu và đối tượng đọc. Mà để có được văn phong mềm mại, gần gũi, kết nối giữa người viết và người đọc thì không thể không nói đến từ ngữ. Vậy làm sao để chọn từ ngữ cho phù hợp để triển khai trong nội dung bài viết để người đọc cảm thấy như được gắn kết thực sự.
1. Hiểu rõ người đọc là nền tảng của việc chọn từ
Để chọn từ ngữ phù hợp, một người viết chúng ta cần phải hiểu rõ độc giả mình hướng tới. Từ ngữ cần phải có sự gắn liền với ngữ cảnh và trình độ hiểu biết của người đọc.
Ví dụ, với giới trẻ họ ưa thích cách nói chuyện gần gũi tự nhiên, thì ngôn ngữ sử dụng nên có chút “đời thường”. Với chuyên gia, ngôn ngữ chính xác và có tính học thuật hoàn toàn có thể phù hợp. Còn với người đọc là công chúng rộng thì cách viết nên có sự trong sáng, rõ ý đồng thời hạn chế tính chất thuật ngữ ở bên trong.
Để có thể hiểu rõ được người đọc, bạn có thể tự hỏi chính mình xem liệu rằng người đọc của mình có quen với ngôn ngữ này không, nếu bỏ từ này và thay bằng cách nói khác đơn giản hơn thì ý có bị thay đổi,…Những câu hỏi này tuy đơn giản nhưng nó sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn độc giả của mình từ đó đi đến gần hơn với việc chọn lọc từ ngữ phù hợp.
Xem thêm:
- Trước khi bắt đầu, hãy xác định mục tiêu viết của bạn là gì?
- Làm sao để chuyển mục tiêu viết thành thông điệp đúng trọng tâm?
2. Dịch ngôn ngữ chuyên môn sang ngôn ngữ đời thường
Một trong những lỗi khá phổ biến ở nhiều bạn khi viết cho người đọc là công chúng rộng là giữ nguyên ngôn ngữ chuyên môn. Điều này khiến người đọc dễ bị bỏ cuộc giữa chừng chỉ sau vài dòng đọc. Chúng ta cần nhớ rằng, nhiệm vụ của một người viết là làm cầu nối giữa kiến thức và độc giả của mình. Để làm được chiếc cầu nối đó, người viết cần biết cách “dịch” những thuật ngữ phức tạp sang ngôn ngữ gần gũi hơn mà không làm mất ý nghĩa vốn dĩ của nó.
Một vài ví dụ để bạn thấy được điều này là, thay vì viết “Hiệu ứng halo” chúng ta có thể viết thành ấn tượng đầu tiên khiến ta đánh giá tốt hoặc xấu về toàn bộ con người đó. Thay vì viết “Tối ưu hoá chuyển đổi” thì chúng ta có thể chuyển thành cách giúp khách hàng nhanh chóng đi đến hành động mua hàng. Hoặc “Phân khúc thị trường” thì có thể hiểu là chia nhóm khách hàng có đặc điểm hoặc nhu cầu giống nhau.
Trong quá trình viết, khi gặp một từ ngữ chuyên môn nào đó bạn có thể thử viết lại bằng cách giải thích nó cho một người ngoài ngành đọc. Nếu họ hiểu ngay thì bạn đã thành công trong việc tạo nên một nội dung dễ hiểu với hầu hết mọi người.
3. Điều chỉnh “độ thân mật” của ngôn từ
Tiếng Việt của chúng ta thực sự rất giàu đẹp. Mỗi từ ngữ đều có ý nghĩa, cấp độ thân mật khác nhau. Việc lựa chọn và điều chỉnh đúng mức độ sẽ giúp cho nội dung chúng ta viết ra “chạm” đến đúng người hơn.
Bản thân mình dù viết lâu năm nhưng vẫn có thói quen đọc to lên sau khi viết và biên tập để điều chỉnh từ ngữ cho phù hợp. Nếu nội dung trông có vẻ giống như đang giảng bài thì mình sẽ viết lại với ngôn ngữ đời thường hơn. Hoặc nếu nghe như quá uỷ mị thì mình sẽ đổi thành những từ mang đến cảm giác vui vẻ lạc quan để tránh mang đến cảm giác tiêu cực cho độc giả.
4. Giữ sự đồng nhất xuyên suốt bài viết
Một lỗi mình thường gặp ở các bạn mới tập viết là thay đổi phong cách từ ngữ giữa chừng. Ví dụ như mở đầu dùng từ thân mật “bạn” nhưng giữa bài lại chuyển sang “quý khách hàng” hoặc “người tiêu dùng”,…Để tránh rơi vào trường hợp này khiến bài viết bị thiếu tự nhiên, bạn cần chú ý rà soát lại sau khi hoàn thành bài.
Trong đó cần chú ý đến đại từ xưng hô như mình – bạn, tôi – anh/chị xem có nhất quán không, mức độ thân mật của từ ngữ trong toàn bài thế nào, cách mô tả có giữ đúng tông trong toàn bộ bài viết,…Nếu cảm thấy lệch giọng thì tìm cách chỉnh lại để toàn bài thống nhất về cảm xúc và cách nói.
Dùng đúng từ ngữ cho đúng người đọc vừa là kỹ năng ngôn ngữ và cũng là cách để những người viết như chúng ta thấu hiểu người đọc. Hãy nhớ là, một người viết giỏi không phải là người dùng nhiều từ hay mà là người biết dùng đúng từ, đúng lúc, đúng đối tượng. Ở bài viết tiếp theo, bạn có thể tự thực hành viết đoạn theo nhiều nhóm độc giả với nhiều giọng văn cùng ngôn ngữ khác nhau xem sao nhé.
